Προηγούμενο: ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ, Η ΔΟΕ ΚΑΙ Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ »ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΚΙΝΗΜΑ»
Ηδη, από το 1906, γίνεται φανερό ότι η μικρή Ελλάδα είχε ελάχιστα περιθώρια να επηρεάσει την πορεία του σύγχρονου »Ολυμπιακού κινήματος». Τα περιθώρια αυτά έγιναν ανύπαρκτα όταν τις τελευταίες δεκαετίες ανεδείχθη στην ηγεσία του παγκόσμιου αθλητισμού μια ομάδα ανθρώπων γιά την οποία το συναισθηματικό επιχείρημα της Ελλάδος ως κοιτίδος του Ολυμπισμού, δεν είχε καμμία αξία.
Δύσκολα, λοιπόν, θα μπορούσε η χώρα μας να σταθεί εμπόδιο στον σημερινό εκφυλισμό των Ολυμπιακών αγώνων. Αυτή η διαπίστωση δεν αφαιρεί, όμως, τις ηθικές ευθύνες της Ελλάδος. Γιατί η Ελληνική στρατηγική επιλογή στο χώρο του παγκόσμιου αθλητισμού υπήρξε η συμπόρευση και πλήρης συσμμετοχή στη μέχρι τώρα εξέλιξή του, περιοριζόμενη στην πλειοψηφία των περιπτώσεων και εφ’ όσον το αποτολμούσε σε λεκτικές, κενές περιεχομένου και σίγουρα ανύπαρκτης αποτελεσματικότητας, διαφοροποιήσεις.
Η πιό ουσιαστική Ελληνική παρέμβαση, μετά φυσικά τον άθλο της διοργάνωσης των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων, υπήρξε η πρόταση γιά τη μόνιμη τέλεσή τους στη χώρα μας. Διετυπώθη από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, προωθήθηκε ήδη από το 1976 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 και αν γινόταν δεκτή, πέραν των ευεργετικών συνεπειών γιά τη χώρα μας, θα περιόριζε σε σημαντικό βαθμό τα εκφυλιστικά φαινόμενα που ταλανίζουν τις σύγχρονες Ολυμπιάδες, καθώς θα έπαυαν οι αγώνες να παραδίδονται όμηροι στην αισθητική, τις σκοπιμότητες και το ήθος κάθε κράτουςπόλης που αναλαμβάνει, πλέον, τη διοργάνωσή τους.
Αν και η συγκυρία ευνοούσε την Ελληνική πρόταση, καθώς αυτή συνέπεσε με τα δυο πρώτα »μποϋκοτάζ» αγώνων (Μόντρεαλ1976, Μόσχα1980), την απροθυμία διοργανώσεως των αγώνων, μετά την οικονομική καταστροφή του Μόντρεαλ, αλλά και την παρουσία στην κορυφή του παγκόσμιου αθλητισμού αρκετών παραγόντων με ήθος, μόρφωση και ευαισθησία στα Ολυμπιακά ιδανικά, δύο κυρίως γεγονότα οδήγησαν, τελικά, στην απόρριψή της:
α. Η ανάδειξη στην Προεδρία της ΔΟΕ του Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, ως εκπροσώπου μιας νέας αντίληψης γιά τον παγκόσμιο αθλητισμό, τον αθλητισμό της πολυτέλειας, του γιγαντισμού, της δύναμης και της συμπόρευσης με τις μεγάλες εταιρείες, που γιά να επιτευχθεί χρειαζόταν τους Ολυμπιακούς αγώνες περιοδεύοντα, από πόλη σε πόλη, θίασο και
β. Η κερδοφόρα Ολυμπιάδα του Λος Αντζελες που ήρε και το εμπόδιο της απροθυμίας διοργάνωσης των αγώνων.
Η πλέον χαρακτηριστική, όμως, περίπτωση της Ελληνικής πολιτικής στα Ολυμπιακά πράγματα υπήρξε, αναμφισβήτητα, η διεκδίκηση των αγώνων του 1996. Η χώρα μας »απαιτούσε» μεν να της ανατεθούν οι αγώνες του 1996, στηριζόμενη αποκλειστικά στο συναισθηματικό επιχείρημα της συμπλήρωσης των εκατό ετών από την αναβίωσή τους. Συμμετείχε δε, στη διαδικασία επιλογής, αποδεχόμενη κατ’ αυτόν τον τρόπο τους όρους του »πλειστηριασμού», που συνιστά η διεκδίκηση των Ολυμπιακών αγώνων σήμερα. Η επιλογή της Ατλάντα, αντί της Αθήνας, υπήρξε τελικά αποτέλεσμα αντικειμενικών δυσχερειών και σειράς τραγικών λαθών, με κορυφαία ανάμεσά τους:
α. Την έλλειψη υποδομής στις επικοινωνίες, συγκοινωνίες και αθλητικές εγκαταστάσεις.
β. Την έλλειψη οργάνωσης στην προσπάθεια διεκδίκησης, στην οποία πρωταγωνίσθησαν άσχετοι με το αντικείμενο, με αποτέλεσμα στις δεκάδες εξειδικευμένων τεχνοκρατών των άλλων υποψηφίων να αντιπαρατάξουμε δυο μόνο (άμισθους) managers, τους κ. Σπ. Μεταξά και Λ. Κυριακόπουλο,
γ. Την άγνοια ή περιφρόνηση των κανόνων του »παιχνιδιού». Προτάξαμε το συναισθηματικό επιχείρημα απευθυνόμενοι σε μέλη της ΔΟΕ, γιά την πλειοψηφία των οποίων δεν είχε καμμία αξία, καθώς το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η με χρήματα της ΔΟΕ και των υποψηφίων πόλεων υπερπολυτελής διαβίωση και η δωροληψία,
δ. Η έλλειψη υποδομής και οργάνωσης απεμάκρυνε την πιθανότητα υποστήριξης της υποψηφιότητας της Αθήνας από τον πανίσχυρο Σάμαρανκ, καθώς δεν έπειθε ότι μπορούσε να εγγυηθεί τη μεγαλοπρεπή διοργάνωση και τα άφθονα κέρδη που στοχεύει η ΔΟΕ,
ε. Η αμερικανική αγορά ενδιαφέρει, ασφαλώς, περισσότερο τις μεγάλες εταιρείες που συνεργάζονται με την ΔΟΕ, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η Ατλάντα δεν προέβαλε κανένα εμπόδιο, σε αντίθεση πιθανώς με την Αθήνα, στη μεταχείρηση που επεφύλασσαν στους αγώνες.
Με αρνητικό ήδη το κλίμα, μετά τα προπαρατεθέντα, η καταστροφή ολοκληρώθηκε με την τελική προσπάθεια στο Τόκυο (1990), όπου η ΔΟΕ απεφάσισε την ανάθεση των αγώνων. Μια πολυπληθής Ελληνική αποστολή, στην πλειοψηφία τους ασχέτων, με πλήρη άγνοια του αντικειμένου, » διατυμπανίζοντας» την ανοργανωσιά μας, κατάφερε ακόμη και να τσακωθεί (Λάμπης Νικολάουμέλος ΔΟΕ) με τους δημοσιογράφους και φυσικά να αποτύχει στο στόχο της. Η επικράτηση της Ατλάντα κρίνεται φυσιολογική και »δίκαιη», γιατί ανταποκρίθηκε πολύ καλύτερα από την Αθήνα στις προδιαγραφές και τις απαιτήσεις της αναθέτουσας τους αγώνες ΔΟΕ.
Η Ελληνική παρουσία στις σύγχρονες Ολυμπιάδες δεν εξαντλείται, ευτυχώς, στα προαναφερθέντα. Γιατί στο καθαρά αγωνιστικό τμήμα τους, η χώρα μας ανέδειξε συγκλονιστικές μορφές, ξεκινώντας από τον Σπύρο Λούη ή τον Κωνσταντίνο Τσικλητήρα και φθάνοντας στις μέρες μας στον Πύρρο Δήμα και τη Βούλα Πατουλίδου. Οποιαδήποτε, βέβαια, επί μέρους αναφορά σε ορισμένους μόνο από τους Ολυμπιονίκες μας θα αδικούσε τους υπόλοιπους. Γιατί η Ολυμπιακή διάκριση, τίτλος τιμής για τους ίδιους και την πατρίδα μας, απαίτησε απ’ όλους, κόπους, θυσίες, σκληρή προσπάθεια και απετέλεσε, από τον καθένα ξεχωριστά, την ιδιαίτερη εκείνη κατάθεση ψυχής, που μόνο οι σημαντικοί άνθρωποι προσφέρουν. Προτιμήθηκε, λοιπόν, η πλήρης καταγραφή όλων όσων επέτυχαν διάκριση σε Ολυμπιακούς αγώνες (και ως τέτοιοι καταγράφονται όλοι όσοι κατέκτησαν από πρώτη μέχρι όγδοη θέση) σε ιδιαίτερο προσάρτημα που ακολουθεί.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Κανείς δεν μπορεί, ασφαλώς, να κλείσει σε λίγες σελίδες 33 αιώνες Ολυμπιακών αγώνων και αθλητισμού. Μπορεί, όμως, να ψηλαφίσει την πορεία τους, από τον Πέλοπα στους Ρωμαίους, από τον Κουμπερτέν και τον Βικέλα στον Σάμαρανκ. Μια πορεία πλημμυρισμένη από στιγμές ιερές, ανείπωτου μεγαλείου, αλλά και στιγμές βαρβαρότητας και έλλειψης ήθους.
Αποτιμώντας την πορεία από την Ολυμπία στη Ρώμη και από την Αθήνα στην Ατλάντα, ένα συμπέρασμα προκύπτει: το πολύτιμο κόσμημα που το έθνος των Ελλήνων παρέδωσε αμόλυντο στην ανθρωπότητα, αυτή το εμπιστεύθηκε, στην πλειοψηφία τους, σε βαρβάρους, αγροίκους, άξεστους και ανήθικους. Σε απολίτιστους, κενούς περιεχομένου ανθρώπους, που βρωμίζουν την ιερότητα και το μεγαλείο των Ολυμπιακών αγώνων και μόνο με την αναφορά τους σε αυτούς.
Ενδεικτική του πολιτισμού των θεματοφυλάκων του Ολυμπισμού είναι η ανταπόκριση των Times του Λονδίνου από την παγκόσμια πρεμιέρα του συμφωνικού έργου του Μίκη Θεοδωράκη πάνω στο θέμα του Ζορμπά, στην οποία είχαν προσκληθεί τα μέλη της ΔΟΕ, στα πλαίσια της προσπάθειας ανάληψης των αγώνων του 1996 από την Αθήνα:
»Στη διάρκεια αυτού του εκπληκτικά μελωδικού έργου, πάνω από τα μισά μέλη της ΔΟΕ πέρασαν την ώρα τους συζητώντας δυνατά, πίνοντας και γελώντας. Αν ήμουν Ελληνας, θα σηκωνόμουν επάνω και θα τους φώναζα: << Σας τους χαρίζω τους αγώνες σας, τα εκατομμύρια από την τηλεόραση, τους χορηγούς και τους παραφουσκωμένους με αναβολικά αθλητές σας ! >> ».
[σ.σ. το κείμενο έχει γραφεί πριν τους αγώνες της Ατλάντα, το 1996]
καλύτερες μέρες 